رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در مقاله‌ای برای مجله اکونومیست چاپ لندن اظهار داشت: در حالی که همه اعضا مجددا تایید می‌کنند که ترکیه چقدر برای ناتو مهم و حیاتی است، اما مایه تاسف است که برخی از اعضا به طور کامل برخی از تهدیدهای ترکیه را درک نمی‌کنند.
وی در ادامه این مقاله نوشت: جنگ در اوکراین باورهای گسترده در مورد نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین، رقابت قدرت‌های بزرگ و امنیت یورو-آتلانتیک را به چالش کشید و این روند همچنین ناتو، بزرگترین اتحاد نظامی تاریخ را مجددا مهم کرد.
اردوغان با اشاره به اینکه ترکیه 70 سال است که یکی از اعضای مهم و ضروری ناتو بوده است، گفت: کشورمان در سال 1952 پس از اعزام نیروهای ترکیه به کره برای دفاع از آزادی و دموکراسی به این اتحاد پیوست. در طول جنگ سرد و پس از آن، ترکیه یک کشور تثبیت کننده و مثبت در منطقه خاورمیانه، قفقاز و دریای سیاه بود. سربازان ترکیه در چارچوب ماموریت‌های ناتو به بسیاری از نقاط جهان از کوزوو گرفته تا افغانستان رفتند.
وی تاکید کرد: ترکیه نیز با سرمایه گذاری میلیاردها دلاری در صنایع دفاعی، ظرفیت دفاعی خود را تقویت کرده و محصولات تولید شده به لطف این ظرفیت تقویت شده، اثرات قابل توجهی در مناطق جنگی مختلف از جمله اوکراین داشته است.
اردوغان ادامه داد: افزایش ظرفیت ترکیه به انعطاف پذیری و قدرت ناتو کمک کرده است. در حالی که شرکای ما همیشه از مشارکت آنکارا در ماموریت امنیت جمعی ناتو قدردانی کرده‌اند، اما در زمانی که امنیت خودشان تهدید نمی‌شد، به سرعت این مشارکت را فراموش کردند. ذینفعان ما که اهمیت ترکیه را تنها در مواقع بحران (مانند بحران در بالکان) به یاد می‌آورند، رویای آن را داشتند که بدون ترکیه می‌توان به ثبات بلندمدت دست یافت. به همین دلیل پس از دفع این تهدید، واقعیت‌های ژئوپلیتیکی و تهدیدات احتمالی منطقه را نادیده گرفت. بی شک این رویاها در نتیجه بحران‌های بین المللی همیشه کوتاه مدت بوده است.
- این نگرش برای ناتو سالهای زیادی را از دست داد
اردوغان با اشاره به اینکه تهدیدات صلح و امنیت بین‌المللی در سالهای اخیر تغییر کرده و باعث شده است که بسیاری ناتو را سازمانی منسوخ توصیف کنند، گفت: حتی امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در سال 2019 گفت که ائتلاف در حال «مرگ مغزی» است. همین بخش‌ها نیز نقش ترکیه را زیر سوال بردند. این نگرش که در نتیجه یک بینش استراتژیک فوق‌العاده ظاهر شد، سال‌ها برای ناتو سالهای زیادی را از دست داد.
وی تاکید کرد که با وجود این، ترکیه رفتارهای کوته فکرانه و گاه غیرمسئولانه برخی از کشورهای عضو را به ناتو نسبت نداده است. برعکس بر اهمیت ناتو تاکید کرده و از کشورهای عضو خواسته تا اقدامات لازم را انجام دهند.
اردوغان این نکته را مورد توجه قرار داد که این فراخوان ترکیه موازی با موضعی است که در برابر بی ثباتی روزافزون نظام بین المللی اتخاذ کرده است.
وی با اشاره به اینکه در این زمینه، ترکیه معتقد است که ناتو نیز مانند سایر سازمان‌های بین المللی باید اصلاحاتی را در برابر تهدیدات امنیتی جدید انجام دهد گفت: به ویژه در موضوع تهدید تروریستی (علی رغم هدف قرار دادن مستقیم بسیاری از کشورهای عضو)، عدم برداشتن گام‌های کافی در نقطه امنیت جمعی هم به همکاری‌های امنیتی لطمه زد و هم بی اعتمادی عمیقی نسبت به این سازمان در افکار عمومی کشورهای ناتو ایجاد کرد.
اردوغان تصریح کرد: ترکیه در تمامی اجلاس‌های ناتو که در آن حضور داشت بر این وضعیت تاکید و اعلام کرد که همکاری بین المللی برای تغییر روند مبارزه با تروریسم ضروری است. در این زمینه، ما می‌خواستیم که ناتو در زمینه‌های اطلاعاتی و نظامی در حین مبارزه با گروه‌های تروریستی همکاری قوی‌تری داشته باشد. این موضوع را نه تنها در زمینه جلوگیری از حملات تروریستی، بلکه در جلوگیری از تأمین مالی تروریسم و فعالیت‌های عضوگیری در داخل مرزهای ناتو مطرح کردیم.
- کشورهای عضو دیدند که برخی از اقداماتمان در گذشته چقدر مناسب بوده است
اردوغان تاکید کرد: در زمان وقوع جنگ‌های داخلی در اطراف ترکیه از ناتو خواسته‌های مشروع و ضروری داشتیم. این خواسته‌ها را برای امنیت مرزها و حریم هوایی خود و برای امنیت انسانی در منطقه مطرح کردیم. کشور ما که تا حد زیادی در این مسائل تنها مانده است، به تنهایی با این بحران‌ها دست و پنجه نرم کرده و هزینه‌های زیادی در این روند پرداخته است. اما اقداماتی که در داخل ناتو در رابطه با این بحران‌ها انجام می‌شود، می‌تواند سازمان را برای مبارزه با سایر درگیری‌ها و بحران‌هایی که در داخل مرزهای ناتو در دوره بعدی رخ خواهد داد، آماده کند.
وی در ادامه این مقاله نوشت: وضعیتی که با جنگ اوکراین به وجود آمد نشان می‌دهد که انتظارات و درخواست‌های ترکیه چقدر مناسب است. در حالی که درگیری‌ها در این دوره باعث تخریب جدی شد، برخی از کشورهای عضو که به موقعیت ژئوپلیتیک ترکیه پی بردند، دیدند که برخی از اقدامات ما در گذشته چقدر مناسب است. در واقع، حق با ترکیه بود که به اعضای ناتو گفت که باید برای چالش‌های ژئوپلیتیکی آینده آماده باشند. در مقابل کسانی که معتقد بودند که ناتو مهم نیست، فهمیدند ما کاملا درست می‌گفتیم که اهمیت این سازمان افزایش خواهد یافت.
اردوغان گفت: از منظر ترکیه، پذیرش سوئد و فنلاند به عضویت این سازمان خطراتی را برای امنیت خود و آینده سازمان به همراه دارد. این حق طبیعی ماست که انتظار داشته باشیم، این کشورها که می‌خواهند بر اساس ماده 5 دومین ارتش بزرگ ناتو به کمک آنها بیاید، از جذب نیرو، تامین مالی و فعالیت‌های تبلیغاتی پ.ک.ک که توسط اتحادیه اروپا و ایالات متحده به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود جلوگیری کند.
رئیس‌جمهور ترکیه با تاکید بر اینکه آنکارا از کشورهای کاندیدا می‌خواهد که فعالیت همه گروه‌های تروریستی را متوقف و اعضای آن را به ترکیه تحویل دهند، افزود: شواهد روشنی در اختیار مقامات این کشورها قرار گرفته است و انتظار می‌رود که اقدامات لازم را انجام دهند. تروریسم تهدیدی برای همه کشورهای عضو است و کشورهای نامزد باید قبل از پیوستن به این سازمان این واقعیت را بپذیرند. اگر اقدامات لازم را انجام ندهند، ترکیه موضع خود را در این زمینه تغییر نخواهد داد.
- این یک گام تعیین کننده است که از طرف همه اعضایی که هدف تروریسم بوده‌اند برداشته شده است
اردوغان تصریح کرد: ترکیه هرگونه تحریم تسلیحاتی (از نوعی که سوئد بر کشور ما تحمیل می‌کند) بر خلاف روح همپیمانی نظامی زیر چتر ناتو است. چنین محدودیت‌هایی نه تنها برای امنیت ملی ما بلکه برای هویت ناتو نیز پیامدهای بسیار مضری دارد. اعتراض ترکیه به عضویت سوئد و فنلاند نیز گامی قاطع به نمایندگی از تمامی اعضایی است که تاکنون هدف تروریسم بوده‌اند.
وی اظهار داشت: تروریسم، دین، ملت و رنگ ندارد. این یکی از مهمترین ماموریت‌های این اتحاد است که در برابر هر گروهی که هدف آن آسیب رساندن به مردم غیرنظامی است، محکم بایستد. هیچ کشوری در این زمینه امتیازی ندارد.
اردوغان تاکید کرد که ممکن است همیشه راه‌های میان‌بر برای حل مشکلات و ارتقای صلح و ثبات جهانی وجود نداشته باشد. تنها با گام‌های شجاعانه و درست، می‌توان این مسیرها را تا حد امکان کوتاه کرد.
-هیچ مرجعی در آنکارا وجود ندارد که بتواند دستور بدهد
اردوغان با اشاره به اینکه نگرش سوئد و فنلاند نسبت به نگرانی‌ها و حساسیت‌های امنیتی کشورهایی که می‌خواهند با آنها متحد شوند، تعیین خواهد کرد که ترکیه چقدر دوست دارد این کشورها را به عنوان متحد ببیند، گفت: کشور ما که به روی همه اشکال دیپلماسی و گفتگو باز است، توصیه می‌کند تلاش‌ها بر متقاعد کردن کشورهای نامزد متمرکز باشد. کشوری که تمایلی به مبارزه با تروریسم ندارد، در آنکارا اختیاری برای دادن دستور ندارد. معتقدیم که اگر اعضای ناتو استانداردهای دوگانه را در مبارزه با تروریسم به کار گیرند، اعتبار ائتلاف به خطر خواهد افتاد.
