بیماران این بیمارستان بیماران عادی‌ای نیستند: مرغ عشق‌ها، طوطی‌های کاکلی، عروس هلندی، کاسکو، خوکچه‌های هندی، خرگوش و ایگواناهای بیمار در این بیمارستان درمان می‌شوند.
دیلی صباح – معمولاً مردم اگر تصمیم بگیرند حیوان خانگی بگیرند، گربه یا سگ را انتخاب می‌کنند. به همین خاطر دامپزشکی‌هایی که گربه و سگ‌های ما را درمان می‌کنند روز به روز در سراسر استانبول بیشتر می‌شوند. اما تکلیف آنهایی که حیوانات خانگی غیرمعمول‌تری را انتخاب می‌کنند چیست؟ مثلا صاحبان طوطی‌های کاکلی، عروس هلندی یا ایگواناها در صورتی که حیوانشان بیمار شود از کجا می‌توانند مشاوره و کمک بگیرند؟ من خودم به عنوان صاحب یک عروس هلندی ماده‌ی شیطون، معمولاً در دامپزشکی‌ها با این پاسخ مواجه می‌شوم که «ما پرندگان را درمان نمی‌کنیم.»
به این سبب اولین «بیمارستان حیوانات خاص» در استانبول در منطقه‌ی فلوریا تأسیس شده که انواع و اقسام درمان‌ها را برای حیوانات عجیب و غریبی از مرغ عشق گرفته تا لاک پشت ارائه می‌دهد.
وقتی وارد این بیمارستان می‌شوید، دو طوطی آفریقایی خاکستری و یک طوطی کاکلی سفید به نام «زامبی» با سوت‌های خود از بیمارانِ شما استقبال می‌کنند و گاهی هم با جیغ‌های سرسام‌آور زامبی مواجه می‌شوید. این سه حیوان را صاحبان قبلی‌شان رها کرده‌اند و گفته‌اند به دلیل اینکه از استرس پرهای خود را می‌کندند «زشت» شده‌اند.
این کلینیک در سال ۱۹۹۶ توسط آکیف دمیرل فارغ‌التحصیل دانشگاه استانبول در رشته‌ی دامپزشکی تأسیس شد. دمیرل که در ایالات متحده و کانادا نیز تحصیل کرده است، اولین دامپزشک ترکی است که دارای دو عنوان دامپزشکی در هر دو کشور یعنی ترکیه و ایالات متحده است. او همچنین در کمیته‌ی اروپایی انجمن دامپزشکان پرندگان به عنوان نماینده‌ی کشور ترکیه حضور دارد.
فیلیز دمیرل همسر آکیف که از همان دانشگاه فارغ‌التحصیل شده، پیش از تأسیس این کلینیک، به مدت هشت سال با همسرش در بیمارستان دامپزشکی‌ای در کانادا (Northern Veterinary Hospital In Iroquois Falls) کار می‌کرد.
در این بیمارستان اکثراً پرندگانی که به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شوند درمان می‌شوند ولی خوکچه هندی، همستر، لاک پشت، ایگوانا و خرگوش هم از دیگر بیماران این بیمارستان هستند. در این کلینیک روندهای آزمایشگاهی لازم نیز برای بیمارانی که درمانشان به پروسه‌های آزمایشگاهی وابسته است انجام می‌شود. تمام فرآیندهای گاستر، آنالیز مدفوع، غربالگری، رادیولوژی، آزمایش خون، و انواع جراحی‌ها انجام می‌شود. همچنین بیمارستان دارای یک بخش بستری نیز هست.
تیم بالینی این کلینیک کاملاً در خدمت صاحبان حیوانات خانگی است تا هر اطلاعاتی را که لازم است در اختیار آنها بگذارد و به این ترتیب مراحل روند درمان به درستی طی شده و حیوان بهبود پیدا کند. اگر تشخیص اشتباهی باعث شده باشد حیوانی به مرحله‌ی آخر وخامت بیماری رسیده باشد، آنها صد در صد تلاش خود را می‌کنند تا حیوان را نجات دهند.
مروه سیرتلی یکی از دامپزشکان بیمارستان در مصاحبه‌ای با دیلی صباح گفته است که ۷۰ درصد بیماران آنها را مرغ عشق‌ها تشکیل می‌دهند و باقی هم معمولا طوطی‌های کاکلی و کاسکوها هستند.
سیرتلی اظهار داشت: «این پرندگان که زیست‌بوم آنها معمولاً در استرالیا است جزو حیوانات وحشی محسوب می‌شوند و مثل کبوتر و کلاغ‌هایی که در ترکیه زندگی می‌کنند آنها هم در محیط‌های طبیعی کشورشان زندگی می‌کنند اما به صورت غیرقانونی به کشورهای مختلف برده شده و در شرایط غیر بهداشتی آنها را برای تولید مثل نگه می‌دارند.» سیرتلی با تاکید بر معضل خرید و فروش حیوانات وحشی افزود: «این چرخه به دلیل خرید و تقاضایی که وجود متوقف نمی‌شود و ما هم سعی می‌کنیم تا جایی که می‌توانیم به این حیوانات کوچک بیمار کمک کنیم.»
او همچنین گفت: «این پرندگان به طور طبیعی آزادانه زندگی می‌کنند با این حال تا حدودی می‌توانند خود را با محیط وفق دهند. مهمترین فاکتوری که در مراقبت از آنها در خانه باید مد نظر قرار گیرد تغذیه است. برخلاف تصور عموم مردم، رژیم غذایی آنها نباید صرفاً بر پایه‌ی دانه باشد. آنها مانند انسان‌ها برای رشد سالم به مواد غذایی متنوعی نیاز دارند زیرا به طور طبیعی برای حفظ سلامت خود از مواد متنوعی در طبیعت تغذیه می‌کنند. پرندگانی که فقط دانه می‌خورند در دراز مدت بیماری‌های بیشتری می‌گیرند. هفتاد درصد رژیم غذایی آنها می‌تواند از غذاهای آماده برای پرندگان باشد و باقی باید از میوه‌ها و سبزیجات تأمین گردد.»
او همچنین از نبایدهای لازم در نگهداری این نوع پرندگان گفت: «ما جامعه‌ای هستیم که عادت داریم وقتی پرنده می‌بینیم برای آنها نان خرد کنیم اما نان به دلیل داشتن مخمر یکی از مضرترین مواد غذایی برای پرندگان است. نان مخمر حتی برای انسان نیز خطرناک است.» وی افزود: «این حیوانات به هیچ وجه نباید با محصولات مخمر شده تغذیه شوند.»
«از سوی دیگر، بعضی از افرادی که مایلند پرنده داشته باشند یا از قبل صاحب پرنده هستند آنها را به چشم اشیایی تزئینی می‌بینند و در قفس نگهداری می‌کنند. پرندگان حیوانات قفس نیستند. از کوچکترین این حیوانات گرفته تا بزرگترینشان باهوشند و به اندازه‌ی یک سگ یا گربه مراقبت، نگهداری، توجه و ارتباط لازم دارند. من خودم طوطی‌ام را بعد از اینکه او را در قفسی دیدم که در یک اتاق اداری بسته نگهداری می‌شد به سرپرستی گرفتم. وقتی دیدم چطور از ورود من به هیجان آمده دیگر نتوانستم چنین موجود زیبایی را تنها بگذارم و به آن بی‌توجه باشم. حالا من و این دختر بازیگوش که هیچ وقت در قفس نگذاشتمش آنقدر به هم وابسته شدیم که اگر یک دقیقه از اتاق بیرون بروم برای من جیغ می‌کشد یا به سمتم پرواز می‌کند.»
به اعتقاد سیرتلی اگر ما می‌خواهیم که سرپرستی حیوانی را قبول کنیم باید بپذیریم که زندگی صاحب حیوان باید بر شرایط لازم برای آن حیوان تطبیق داده شود.
سوینچ دیلارا تاشکیران یکی از تکنیسین‌ها دامپزشکی در کلینیک بر اهمیت تغذیه پرندگان در محیط زیست آنها تاکید کرده و می‌گوید:
«این حیوانات د رطبیعت کربوهیدرات مصرف نمی‌کنند. آنها چرخه‌ی غذایی خود را می‌شناسند و می‌توانند گیاهان سمی را تشخیص دهند. با این حال، به دلیل تمایل به گیاهان، در خانه در جستجوی فضای سبز، سراغ گیاهان زینتی می‌روند. آنها نمی‌توانند در خانه برگ ریحان یا درخت سیب پیدا کنند بنابراین هر چیزی که پیدا کنند می‌خورند به همین جهت گیاهانی مثل گل سوسن و گل ارکیده باید جدا از پرندگان نگهداری شوند. اخیرا یکی از بیماران ما به دلیل اینکه گیاه ارکیده خورده بود دچار نارسایی شده بود. تاشکیران گفت: «گیاهان می‌توانند بر متابولیسم پرندگان تاثیر بگذراند و باعث مرگ آنها شوند.»
تارکیشان همچنین از این گفت که چطور کلینیکشان تبدیل به بیمارستان حیوانات عجیب‌غریب شد.
«هیچ هدف خاصی برای تاسیس بیمارستانی برای حیوانات خاص وجود نداشت. اما کلینیک‌های دامپزشکی در ترکیه فقط پرندگانی مثل غاز و جوجه‌ها و خروس‌ها را درمان می‌کنند. در نتیجه تجربه‌ی دکتر آکیف دمیرل در ایالات متحده و کانادا برای ما به یک امتیاز تبدیل شد و مردم کم‌کم برای پرندگان و حیوانات خانگیِ جونده‌شان سراغ ما را گرفتند. اینطور شد که اسم ما به گوش مردم رسید و از آن زمان ما به بیمارستان حیوانات خاص تبدیل شدیم. او افزود: «البته ما گربه‌ها و سگ‌ها را هم پذیرش می‌کنیم اما از آنجایی که دیدیم دامپزشکی‌های دیگر برای این دسته از حیوانات خاص درمان‌های درستی ارائه نمی‌دهند تصمیم گرفتیم بیشتر روی این‌ها کار کنیم.»
این کلینیک با تعیین وقت قبلی بیماران خود را پذیرش می‌کند و فرایند مراقبت‌های ویژه از حیوانات حداقل یک ساعت طول می‌کشد زیرا درمان این حیوانات به دقت زیادی نیاز دارد و معاینه‌های فیزیکی و تشخیص صحیح نیاز به بررسی دقیق دارد. پس از آن با توجه به وزن حیوان و نوع بیماری داروهای خاصی تجویز می‌شود.
«مردم به طور عمومی درباره‌ی استفاده‌ی غیر لازم از آنتی‌بیوتیک‌ها آگاهی دارند. این مسئله در مورد این نوع حیوانات نیز صادق است. در کلینیک‌های دامپزشکی نباید بدون آزمایش، برای حیوانات دارو تجویز کرد. یک آزمایش مدفوع ساده می‌تواند اغلب بیماری‌ها را در حیوان نشان دهد. در غیر این صورت دارویی که بدون آزمایش تجویز شود منجر به از کار افتادن کلیه‌ها و کبد این حیوانات کوچک می‌شود.»
«کلا داروهایی که برای این نوع حیوانات استفاده می‌شود محدود هستند. بنابراین صاحبان آنها باید به متخصصان این حوزه مراجعه کنند. به همین دلیل ما اینجا بعد از پذیرش از متخصص مربوطه وقت می‌گیریم. داروهای مورد استفاده‌ی گربه و سگ‌ها را نمی‌توان برای پرندگان استفاده کرد و این حیوانات کوچکِ ما در اثر مسمومیت با کورتیزون می‌میرند.»
مروه سیرتلی همچنین شایع‌ترین بیماری در پرندگان را بیماری خشکی (عفونت مگا باکتریایی) عنوان کرد. او گفت: «این بیماری معمولاً در پرندگانی دیده می‌شود که در پت شاپ‌ها پرورش داده می‌شوند و ۹۰ تا ۹۵ در صد مسری است، یکی از کشنده‌ترین بیماری‌هاست و درمان آن به شدت دشوار است.»
این روزها بر تعداد حیواناتی که رها می‌شوند افزوده می‌شود به همین دلیل از پزشک‌مان دلایل رها کردن این حیوانات را جویا شدیم.
سیرتلی گفت: «در ترکیه دامپزشکی بر اساس رابطه‌ی هزینه‌ها و بیماران شکل گرفته. گاهی اوقات مردم می‌گویند من نمی‌توانم از پس هزینه‌های حیوان خود برآیم. نگرانی‌های مادی باعث می‌شود مسائل اخلاقی کنار گذاشته شود. از سوی دیگر ما تجهیزات و داروها را به دلار و یورو دریافت می‌کنیم و این مسئله روی قیمت‌ها تاثير می‌گذارد. اما هر اتفاقی هم بیفتد ما نباید این کوچولوها را رها کنیم، همانطور که کودک بیمار خود را رها نمی‌کنیم.»
از طرف دگیر تاشکیران به مسئله‌ی زیبایی این حیوات نگاه می‌اندازد. او می‌گوید: «زمانی که این طوطی‌ها از طبیعت جدا و وارد قفس می‌شوند استرس می‌گیرند و در نتیجه‌ی این استرس پرهای خود را می‌کنند. ما از برخی از مراجعان خود که حیواناتشان را اینجا رها کرده‌اند شنیده‌ایم که می‌گویند پرنده‌ام پرهایش را می‌کند و زشته شده! این‌ها مثل بچه‌ای هستند که از اسباب بازی خود سیر شده‌اند.»
«پرندگان عموماً حیواناتی هستند که می‌توانند بیماری خود را پنهان کنند تا بتوانند در گله بمانند و اخراج نشوند. بنابراین صاحبان این نوع حیوانات ممکن است تا مدت‌های زیاد متوجه بیماری حیوان خود نشوند. به همین دلیل انجام معاینات روتین برای حفظ سلامت این پرندگان بسیار مهم است. حتی زمانی که یک تشخیص درست و درمانِ صد در صد صحیح در کلینیک ارائه می‌شود باز هم بهبود حیوان به واکنش بدن او بستگی دارد.
من فکر می‌کنم افرادی که می‌خواهند سرپرستی پرنده‌ای را به عهده بگیرند باید تمام این جوانب را جدی بگیرند و لحاظ کنند چون این حیوانات پس از جدا شدن از زیستگاه طبیعی خود دیگر امکان یک زندگی سلامت را ندارند و در صورتی که رهاسازی شوند زندگی بسیار دشواری خواهند داشت.»
