ازجمله- مدتهاست که تعداد شهروندان غیر ترکیهای ساکن استانبول، یکی از موارد اختلاف میان سازمانها و نهادهای سیاستگذار این شهر است. اخیراً شهرداری و فرمانداری استانبول آمارهایی از ساکنان غیر ترکیهای استانبول ارائه دادهاند که با هم بیش از یک میلیون نفر اختلاف دارند.
سال ۲۰۱۶ اعلام شده بود که در شهر استانبول تنها ۱۷ هزار «خارجی» وجود دارد و در کل ترکیه این رقم به ۲۰۰ هزار نفر میرسد. بعد از اعلام این ارقام سازمانهای مردم نهادی که در این موارد تحقیق میکردند، آمار اعلام شده را غیر واقعی دانستند.
سازمان آمار ترکیه در سال ۲۰۱۸، تعداد شهروندان غیر ترکیهای مقیم استانبول را ۴۳۲ هزار و ۲۴۳ نفر اعلام کرد. اما اینبار پرسش آن بود که چه تعداد پناهندههای سوریهای هستند، یا چه تعداد از کل خارجیان اقامت قانونی دارند؟
بر اساس آمار این سازمان تعداد خارجیهای ساکن ترکیه در سال ۲۰۱۹ به ۵۹۷ هزار و ۴۴۰ نفر رسید. یک سال بعد، یعنی در سال ۲۰۲۰ آمار این سازمان حاکی از آن بود که حضور خارجیها در استانبول کاهش یافته و به ۴۵۰ هزار و ۵۴۸ نفر رسیده است.
بر اساس آمار این سازمان در سال ۲۰۲۰ جمعیت شهروندان کشورهای دیگر در کل ترکیه ۱ میلیون و ۳۳۰ هزار نفر بود. این یعنی در آمار خارجیان ساکن ترکیه، کاهشی ۲۰۰ هزار نفری نسبت به سال قبل روی داده بود؛ احتمالاً به دلیل شیوع پاندمی کرونا.
آمار «سازمان مهاجرت ترکیه» اما کمی متفاوتتر از رقمی بود که «سازمان آمار این کشور» ارائه داده بود. سازمان مهاجرت در سال ۲۰۲۰ اعلام کرد تعداد ۸۸۶ هزار و ۶۵۳ شهروند خارجی با اجازه اقامت معتبر در خاک ترکیه زندگی میکنند. ارقام سازمان آمار اما بر اساس آدرس محل سکونت بود، آدرسی که باید به اداره مهاجرت هم ارائه شود.
در حالی که آمار کل خارجیان ساکن ترکیه در حوال و حوش یک میلیون نفر دانسته میشد، «اکرم اماماوغلو» شهردار ترکیه در اول نوامبر اعلام کرد که تنها «در استانبول دو میلیون و ۵۰۰ هزار نفر خارجی چه با اقامت چه بیاقامت و یا پناهنده زندگی میکنند». او گفت که این تعداد تنها در ۷ ساله گذشته به استانبول آمدهاند. مشکل این آمار این است که هیچ تفکیکی ندارد و همین، دوباره اعتراضهایی برانگیخت.
در پاسخ به شهردار استانبول، فرماندار این شهر«علی یرلیکایا»، آمار دیگری ارائه داد. او دیروز اعلام کرد: «تا اول نوامبر ۲۰۲۱ در مجموع ۱ میلیون و ۱۷۹ هزار و ۷۵۱ شهروند خارجی در استانبول اقامت دارند که از این تعداد ۵۳۵ هزار و ۲۵ نفر سوریهای تحت حمایت موقت، و ۶۴۴ هزار و ۷۲۶ نفر از ملیتهای مختلف دارای مجوز اقامت هستند». در این آمار افراد غیر مجاز و صاحبان اقامتهای دیگر لحاظ نشده است، اما با این حال بیش از یک میلیون نفر با آمار شهرداری استانبول اختلاف دارد.
آنچه از مرور آمار «خارجیان» ساکن استانبول و ترکیه در سالیان گذشته نقل کردیم، نشان میدهد که بر سر تعداد آنها مطابقتی میان نهادها نیست و فعلاً نمیتوان رقم دقیقی از میزان حضور خارجیها در ترکیه و استانبول ارائه داد. اما پیشنهاد ازجمله این است که میانگین سخن شهردار و سخن فرماندار را ملاک قرار دهیم، یعنی فرض بگیریم که در استانبول حدود ۱ میلیون و ۸۴۰ هزار شهروند غیر ترکیهای زندگی میکنند.