عطا محامدتبریز (ازجمله)- بررسی گزارش‌های ماهیانه «اتحادیه اتاق‌ها و بورس‌های کالای ترکیه» در رابطه با تاسیس شرکت‌ها در ترکیه نشان می‌دهد که ایرانی‌ها با تاسیس ۹۳۶ شرکت، رتبه اول تاسیس شرکت در میان سرمایه‌گذاران خارجی در ترکیه را داشته‌اند.

ترکیه در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد سرمایه‌گذاری جهان بدل شده است. تا سال ۲۰۰۲ کل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به ترکیه تنها ۱۵ میلیارد دلار بود، در حالی که این کشور از آن سال تاكنون توانسته است حدود ۲۲۵ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در دوره را تا به امروز جذب کند.

در حالی که در ترکیه در سال ۲۰۱۷ در مجموع ۶۷۳۱ شرکت با شرکای خارجی تأسیس شد، این تعداد در سال ۲۰۲۱ دو برابر شده و به رقم ۱۳ هزار ۴۴۵ رسید. این رقم در شرایطی به دست آمده است که در دوره ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، ۵۶ هزار ۵۷۷ شرکت با شرکای خارجی تاسیس شد.

انواع شرکت‌ها در ترکیه

در سال گذشته در ترکیه ۱۱۱ هزار و ۱۲۵ شرکت تاسیس شد. بیش از ۹۵ هزار از این شکرت‌ها لیمیتد بودند. در مقابل ۱۷ هزار و  ۱۸۴ شرکت نیز در سال ۲۰۲۱ تعطیل شد. مجموع شرکت‌های تاسیس شده سر جمع سرمایه‌ای بالغ بر ۸۰ میلیارد و ۴۰۱ میلیون و ۲۱۴ هزار داشته‌اند. 

در حالی که در ترکیه ۵ نوع شرکت متفاوت می‌توان تاسیس کرد، بیشترین شرکت‌هایی که در ترکیه تاسیس شده‌اند شرکت‌های لیمیتد و آنونیم هستند. این موضوع برای اتباع خارجی‌ای که در ترکیه شرکت تاسیس می‌کنند نیز اینگونه است.

شرکت سهامی عام یا آنونیم، شرکتی است که با سرمایه‌گذاری مشخص شده یک یا چند نفر به وجود می‌آید. در این شرکت سهامداران فقط نسبت به سهام سرمایه‌ای که تعهد کرده‌اند در مقابل شرکت مسئول هستند. شرکت های سهامی برای هر هدف و موضوع اقتصادی که منع قانونی نداشته باشد می تواند تأسیس شود. حداقل مبلغی که برای تاسیس این شرکت‌ها لازم است ۵۰ هزار لیر است. یک چهارم این مبلغ نیز باید در زمان تاسیس پرداخت شود. تفاوتی میان ترک و خارجی در زمینه تاسیس شرکت وجود ندارد. 

شرکت لیمیتد با سرمایه ۱۰ هزار لیری تاسیس می‌شود. تاسیس آن‌ها بسیار سریع است. این نوع شرکت‌ها از نظر پرداخت مالیات در مقابل دولت مسئولیت بیشتری دارند. شرکت لیمیتد نمی‌تواند سهام خود را به فروش برساند. در حالی که در شرکت سهامی عام حتماً باید یک نفر از سهام‌گذاران مدیر شرکت باشد در شرکت لیمیتد چنین مجبوریتی گذاشته نشده است.

سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در ترکیه

ایرانیان در میان اتباع بیش از ۸۵ کشوری که در ترکیه سرمایه‌گذاری کرده‌اند رتبه اول تاسیس شرکت در این کشور را داشته‌اند. 

از تعداد بیش از ۱۱۱ هزار شرکتی که در سال گذشته در ترکیه تاسیس شده است. ۹۳۶ شرکت را ایرانی‌ها تاسیس کرده‌اند. ایرانیان در زمینه تاسیس شرکت لیمیتد (مسئولیت محدود)، اولین رتبه را در میان سرمایه‌گذاران خارجی در ترکیه داشته‌اند. 

علاوه بر این، ایرانیان در سال گذشته ۸۸۷ شرکت لیمیتد و ۴۹ شرکت آنونیم تشکیل داده‌اند که سرمایه‌گذار مشترک ترک داشته است.

برای تاسیس ۹۳۶ شرکت، سرمایه‌گذاران ایرانی معادل ۲۸۶ میلیون و ۵۴۳ هزار لیر هزینه کرده‌اند. این هزینه مربوط به سرمایه اولیه در زمان تأسیس شرکت‌ها است.

در مجموع ۷ میلیارد و ۳۶۷ میلیون لیر از این سرمایه‌گذاری توسط اتباع خارجی انجام شده است.

توضیح: آمار استفاده شده در این گزارش از اتحادیه اتاق‌ها و بورس‌های کالای ترکیه تهیه شده است. این آمار به جز اینکه تنها به دو نوع شرکت مربوط است تنها شرکت‌هایی را در بر دارد که سرمایه‌گذار مشترک ترک داشته‌اند.