بعد از خروج آمریکا از افغانستان و قدرت گیری طالبان در این کشور، دولت مستقر عملا کنترل خود بر بخشهای مختلف کشور را از دست داده و گروه طالبان مدعی است که ۸۵ درصد خاک این کشور را تحت کنترل گرفته است.
در نتیجه این تنشها و جنگ داخلی جدید که به وجود آمده، بیش از ۲۸۷ هزار افغان در ۶ ماهه گذشته آواره شده و به کشورهای همسایه و حتی ترکیه مهاجرت کردهاند. اشرف غنی نیز در رابطه با وقایع به وجود آمده اعلام کرده که شاید بیش از ۱۰ میلیون افغان مجبور به مهاجرت شوند.
نگرانیها در ترکیه از مهاجرت افغانها
بر اساس گزارش UNHCR در سال ۲۰۲۰ بیش از ۱۱۶ هزار افغان تحت حمایت در ترکیه حضور دارند. اما آمار دقیقی از تعداد افغانهای ساکن در ترکیه وجود ندارد. اداره مهاجرت ترکیه در گزارش خود در رابطه با مهاجرت نامنظم، خبر داده که بیش از ۲۵ هزار افغان به دلیل اقامت غیر مجاز در سال جاری دستگیر شدهاند. بر اساس همین گزارش بیشترین میزان مهاجرت افغانها در ده ساله اخیر در سال ۲۰۱۹ به ترکیه اتفاق افتاده است (۲۰۱ هزار ۴۳۷ نفر). اکنون نیز افغانها در مناطق مختلف ترکیه حضور دارند و احتمال آن میرود که جمعیت بیشتری نیز وارد کشور شوند. برخی تصاویر از حضور گسترده افغانها در شهرهایی نظیر دیاربکر حکایت دارند.
برخی از نمایندگان مجلس ترکیه از احتمال حضور میلیونی افغانها در ماه های آتی در ترکیه خبر دادهاند. این پیش بینیها سبب شده تا دولت ترکیه تدابیری از قبیل دیوار کشی و افزایش نیروهای امنیتی در مرز خود با ایران را به اجرا گذارد. دیوارکشی مرزی ترکیه با ایران ۲۹۵ کیلومتر خواهد بود که تا کنون بیش از ۶۰ کیلومتر آن تکمیل شده است.
مهاجران و اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا از اینکه مهاجران افغان به این کشور پناهنده شوند، نگران است. نخست وزیر اتریش سباستین کروز در اظهارنظری گفته است که «کشورهای همسایهای مانند ترکیه محل مناسبتری برای افغانها خواهد بود». این گفتهها باعث اعتراض وزارت خارجه ترکیه شده است. در بیانیه این وزارت آمده است «ترکیه عواقب بحران مهاجرت به خاطر مسائل منطقهای را تحمل نخواهد کرد و موج جدیدی از مهاجرت را در پذیرا نخواهد بود»
اتحادیه اروپا اعلام کرده است که به کابل و کشورهای همسایه افغانستان که مهاجران افغان را پذیرا هستند کمک مادی انجام خواهد داد. اما به نظر میرسد که این حمایتها در مقطع فعلی شامل ترکیه نخواهد بود و اتحادیه اروپا بسته حمایتی جدیدی، جز بسته قدیمی ۳ و نیم میلیارد یورویی خود برای حمایت از مهاجران حاضر در ترکیه در نظر نگرفته است. این مبلغ نیز نه به حکومت ترکیه بلکه به سازمانهای مردم نهاد فعال در این زمینه تعلق میگیرد. مجموع کمکی که اتحادیه اروپا به کشورهای اردن، لبنان، سوریه و ترکیه در زمینه مهاجرت انجام میدهد ۵ میلیارد و ۷۷۰ میلیون یورو است. اما این کشورها بارها از تخصیص نگرفتن این رقم شکایت کردهاند.