خوانندگانی که همواره روی صحنههای اروپا و آمریکا برای مخاطب ایرانی، اجرای برنامه میکردند، در نبود امکان برگزاری کنسرت در ایران، کشورهای همسایه ایران مانند ترکیه، گرجستان و ارمنستان را برای ملاقات با مخاطبان داخل ایران انتخاب کردهاند.
پس از سختگیریهای سفر به گرجستان و محدودیتهای پروازی به ارمنستان در چند سال اخیر و از طرفی آسانتر بودن امکان سفر به ترکیه، کنسرتهای خوانندگان ایرانی در کشور ترکیه افزایش یافته است.
قیمتهای دلاری بلیت کنسرتها
نکتهای که در این میان عجیب بهنظر میرسد، قیمت بالای بلیت کنسرتهای خوانندگان پاپ ایرانی در ترکیه است. قیمتهایی که بدون توجیه خاصی- با وجود برگزاری کنسرت در کشور ترکیه- به دلار اعلام میشوند. درحال حاضر متوسط قیمت بلیت کنسرتهای خوانندگان پاپ ایران اعم از منصور و فرشید امین و شهره صولتی، چیزی در حدود ۸۰ دلار، معادل ۱۰۰۰ لیر است. شاید دلیل اعلام نرخ بلیت این کنسرتها به دلار نیز همین مسئله باشد، چون به لحاظ روانی، ۸۰ دلار به نظر قیمت کمتری از ۱۰۰۰ لیر میآید!
از سویی دیگر و با توجه به اقامت اکثر این خوانندگان در آمریکا و اروپا، ظاهرا این بزرگواران، با توجه به هزینههای کشور محل زندگیشان قیمت بلیتها را اعلام میکنند، چون حتی دیده شده قیمت بلیت کنسرتهای ایرانی به یورو نیز اعلام شده است. اما شما برای خرید بلیت این اجراها در نهایت راهی جز تبدیل رقم یادشده از دلار و یورو به لیر ندارید.
رقابت نیست
شاید اگر امکان برگزاری این اجراها در ایران بود و فضای آزادی برای اجرای موسیقی در کشور وجود داشت، دیگر فلان خواننده نمیتوانست اجراهایش را به هر قیمتی که دلش میخواهد بفروشد و در فضای رقابتی ایجادشده، مجبور به تعدیل قیمت بلیتهایش میشد. اما حالا چون امکان چنین اجراهایی وجود ندارد و تنها راه ملاقات مخاطب موسیقی پاپ با خوانندگان آهنگهای محبوبش سالنهای کنسرت استانبول است، خوانندگانی که خودشان را «خواننده مردمی» معرفی میکنند، بیتوجه به شرایط اقتصادی توده مخاطبانشان، قیمتگذاریها را طبق میل خود و حتی بیتوجه به متوسط قیمت کنسرتهای موسیقی در ترکیه اعلام میکنند. در حال حاضر، قیمت بلیت اجرای بعضی خوانندههای مشهور موسیقی پاپ ترکیه از قیمت بلیت اجرای شهره و منصور پایینتر است. برای مثال، بلیت اجرای منصور به مناسبت سال نوی میلادی (۲۰۲۲) از ۱۰۰ دلار شروع میشود، در حالی که نرخ بلیت کنسرت سال نوی «Sıla» خواننده پاپ مشهور ترکیه (در صورت تبدیل به دلار) از ۳۲ دلار آغاز میشود.
معین و شادمهر، گرانتر از لئونارد کوهن و سزن آکسو
مقایسه قیمت بلیتها در سالهای گذشته نیز گرانتر بودن همیشگی بلیت کنسرتهای پاپ ایرانی را تایید میکند. بلیت کنسرت مشترک «معین و شادمهر عقیلی» در سال ۲۰۱۲ در استانبول ۲۳۰ لیر بوده است. در همان سال شما میتوانستید با ۹۵ لیر در گوشه دیگری از شهر استانبول، به تماشای اجرای «لئونارد کوهن»، از مشاهیر موسیقی راک کانادا و آمریکا بنشینید. یا حتی میتوان به کنسرت خواننده بسیار مشهور موسیقی پاپ ترکیه، «تارکان» اشاره کرده که بلیت کنسرتهایش در سال ۲۰۱۳ بین ۷۰ تا ۲۵۰ لیر بوده است. «سِزِن آکسو» دیگر خواننده برجسته ترکیه نیز در سال ۲۰۱۳، کنسرتی با بلیتهای ۱۰۰ الی ۱۸۷ لیری برگزار کرده بود.
شهره و لیدیگاگا
اگر بخواهیم از این دست مقایسهها داشته باشیم، این مطلب بیانتها خواهد بود، اما حیف است اگر از مقایسه قیمت بلیت کنسرت شهره صولتی و لیدی گاگا بگذریم: لیدی گاگا در سال ۲۰۱۴ کنسرتی در مجتمع تجاری- فرهنگی «Hilltown» مالتپه استانبول برگزار کرده که قیمت بلیتش از ۱۵۰ لیر شروع میشده است. اگر این قیمت را با نرخ آن زمان به دلار حساب کنیم، چیزی در حدود ۷۰ دلار میشود. این ۷۰ دلار دقیقا قیمت شروع بلیتهای شهره صولتی برای سال جدید است.
متالیکا یا اکبرجوجه؟
برخی از هواداران پروپاقرص خوانندگان پاپ ایران اینطور استدلال میکنند که هر کشوری خوانندگان محبوب خودش را دارد و مقایسه آنها با هم اساس بیدلیل است. اما نکتهای که مشهود است و نمیتوان انکارش کرد، مقایسه کیفی اکثر اجراهای خوانندگان پاپ ایران با خوانندگان پاپ مشهور در جهان است. شما حتی اگر شخصا به کنسرت پاپاستارهای ایران نرفته باشید، با تماشای ویدیوهای منتشرشده از آنها میتوانید سطح کیفی موسیقی اجراشده (پر از ناهماهنگیهای فنی و نتهای خارج) و همچنین سطح طراحی استیج کنسرت را ببینید. آن موقع شاید برای شما هم جای سوال داشته باشد که چرا بلیت کنسرت متالیکا با آن همه تدارکات و تجهیز و افکتهای لازم در سال ۲۰۱۴ در همان مجتمع هیلتاون ۱۵۰ لیر (معادل ۷۰ دلار) قیمت داشته، اما بلیت اجرای تابستان ۲۰۲۱ فرشید امین (خواننده آثاری همچون «نسترن» و «بعد از نسترن») تا ۱۰۰ دلار هم به فروش رفته است. که البته بیانصافی است اگر نگوییم گاهی برای بلیتهای ۱۰۰ دلار به بالای این اجراها – که عموما در کشتیهای تفریحی و بدون پرداخت هزینه گزاف اجاره سالن استاندارد کنسرت برگزار میشود- زرشکپلو، کباب لقمه و درصورت امکان «اکبر جوجه» هم سرو میشود.
موسیقی خوب ارزانتر است
تفاوت قیمت اجراهای موسیقی پاپ و موسیقیهای جدیتری همچون موسیقی کلاسیک و جز، همهجای دنیای دیده میشود. شما میتوانید با پرداخت ۲۰ دلار در آمریکا به تماشای یک اجرای سمفونیک بروید، اما برای حضور در کنسرت مدونا باید حداقل ۲۵۰ دلار پرداخت کنید. در ترکیه هم همین روند دیده میشود؛ قیمت بلیت اجرای پایان سال ۲۰۲۱ ارکستر سمفونیک استانبول ۲۲ لیر بوده، اما بلیت اجرای «اِبرو گوندش» در همین سال و در یک رستوران از ۱۶۵۰ لیر شروع شده است.
«تورها» برگزار میشوند یا پهن میشوند؟
همه ما برای تجدید خاطراتمان با آهنگهای محبوب تنهاییها و دورهمیهایمان هزینههایی پرداخت میکنیم و شکایتی نیز از این بابت نداریم، اما انتظار میرود خوانندگانی که از طریق همین مردم به شهرت و ثروت رسیدهاند، تجدیدنظری در کیفیت و کمیت اجراها و قیمتگذاری آنها داشته باشند. در غیراینصورت بهنظر میرسد این خوانندگان (و کنسرتگذاران) بهجای « برگزاری تور»، آن را برای مخاطبان پهن کرده باشند!
