شهر تاریخی «خاتوشا» از توابع شهرستان «بوغاز قلعه» استان چوروم ترکیه میزبان فرهنگ هاتتی و تمدن هیتیت؛ از اولین تمدن‌های آناتولی بوده که در لیست «میراث جهانی» و «حافظه جهانی» یونسکو قرار دارد.
این شهر که ۴۵۰ سال به عنوان پایتخت امپراتوری هیتیتی بوده٬ به عنوان پارک ملی تاریخی نیز شناخته شده است. ۶ کیلومتر دیوار و ستونهای سنگی اطراف شهر٬ گذرگاه زیرزمینی ۷۱ متری، دروازه ها٬ کاخ بیوک قلعه٬ ۳۱ عبادتگاه ٬ سیلوهای تاریخی و سنگ نوشته‌های قدیمی در این شهر توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند.
خاتوشا، در منطقه دریای سیاه مرکزی و در محدوده استان چوروم ترکیه واقع شده است. نام امروزی آن «بغازکوی» است. خاتوشا که به مثابه یک موزه باستان شناسی فضای باز می‌باشد، مشتمل بر دو بخش علیا و سفلی است.
در بخش سفلی، مناطق اسکان مربوط به مردم عادی وجود دارد و بزرگترین ساختار مذهبی خاتوشا یعنی معبد بزرگ، به چشم می‌خورد. در بخش علیا، تعداد زیادی معبد وجود دارد و این محوطه توسط دیوارهای مرتفع با چهار دروازه احاطه شده است. مجسمه‌های شیر که در دو طرف دروازه قرار گرفته اند، بهترین نمونه‌های هنری به جای مانده از تمدن هیتی‌ها هستند.
امپراتوری هیتی‌ها، یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های آناتولی است که در قرن‌ها پیش از میلاد در این خاک حکمرانی کرده است.گرچه دیگر نامی از آن به میان نیست، اما پایتخت آن «خاتوشا» همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد.
تاریخ تاسیس امپراتوری هیتی‌ها به ۱۶۰۰ سال پیش از میلاد برمی‌گردد. چنانچه از لوح‌های گلی به جای مانده از آن دوران بر می‌آید، کشور هیتی اولین کشور در تاریخ بوده که به نوعی با دموکراسی اداره می‌شده است.
در این تمدن که پادشاهی، نوعی مجلس که در زبان آن دوران پانکوش نامیده می‌شد، دارای حق رأی و نظارت بر سلطنت بود.
یکی از افتخارات هیتی‌ها امضای نخستین توافق‌نامه کتبی تاریخ یعنی «کادش» با مصر است. خاتوشا به عنوان یک شهر باستانی، آثاری از آن دوران را به معرض نمایش می‌گذارد.
خاتوشا با تمامی تاریخ و عظمت خود که زمانی سرسخت ترین مخالف فرعون های قدرتمند مصر بود، یعنی پایتخت بزرگترین نیروی سیاسی و نظامی آن زمان در انتظار شماست.
