غزاله کابلی (ازجمله) – ابرشهر استانبول با بیش از پانزده و نیم میلیون نفر جمعیت نه تنها پر جمعیت ترین شهر اروپاست، که از حیث وسعت نیز پنجمین شهر بزرگ جهان به شمار می رود. زندگی در این شهر عظیم و استثنایی، که در دو قاره قرار دارد، بی شک از جذابیت های فراوانی برخوردار است ولی در عین حال وسعت و جمعیت دو عاملی هستند که چالش های فراوانی را برای ساکنین استانبول رقم می زنند. علاوه بر دور بودن راه ها، ترافیک بسیار فشرده استانبول که آن را پرترافیک‌ترین شهر جهان در سال ۲۰۲۱ معرفی کرد، حرکت را در شهر برای ساکنین مشکل می کند؛ به نحوی که گفته می شود هر ساکن استانبول حدود شش و نیم روز کامل را در طول سال در ترافیک می گذراند. بر تمام این ها قیمت بالای بنزین و کمبود جای پارک را نیز باید افزود. از همین رو طبیعیست که ساکنین استانبول برای جابجا کردن کالاها یا بسته های خود در سطح شهر یا دریافت سفارش های خود از فروشگاه ها و رستوران ها به شبکه عظیمی از پیک های موتوری (به زبان ترکی Kurye) متکی باشند.
پیش بینی می شود که با افزایش روز افزون جمعیت، پیک یکی از موفق ترین و پر درخواست ترین مشاغل آینده در تمام شهرهای بزرگ باشد. وظیفه پیک های موتوری تحویل سریع و بی دردسر انواع کالاها در سطح شهر است، از پاکت های حاوی اسناد و اوراق گرفته تا گل و هدیه و خرید روزانه شما از سوپرمارکت ها و البته، سفارش غذا. با وجود این که کوریه ها گاهی از اتومبیل یا حتی دوچرخه نیز برای انجام وظایف خود استفاده می کنند، اما به طور کلی موتورسیکلت اصلی ترین وسیله مورد استفاده آن ها برای تحویل بسته هاست. در حال حاضر طبق آخرین تخمین ها، بیش از پنجاه هزار موتورسیکلت پیک در استانبول وجود دارد که بعضا در استخدام رستوران ها و شرکت های تحویل کالا و شرکت های تجارت الکترونیک و بعضا شاغل در شرکت های کوریه هستند که صدها عدد از آن ها را در هر محله با یک جستجوی اینترنتی ساده می توان یافت و برای تحویل کالای شما خدمات ارائه می دهند. تنوع شرکت های خدمات دهنده طبیعتا به کاهش نرخ ها منتهی شده به نحوی که برای مصرف کننده استفاده از خدمات کوریه در بسیاری از موارد رایگان است (مانند سفارش غذا و خرید) و در باقی موارد هم بسیار ارزان؛ به نحوی که در مسیری متوسط هزینه ارسال کالایی در حد دو یا سه کیلو، معمولا بین 15 تا 20 لیر هزینه خواهد داشت.
برای استفاده از خدمات کوریه مستقیم در استانبول سه راه اصلی وجود دارد؛ تماس تلفنی با شرکت کوریه، رزرو پیک از طریق اینترنت و استفاده از اپ های اختصاصی کوریه. در استانبول علاوه بر شرکت های بزرگ کوریه که خدمات پیکی را به صورت 24 ساعته و آنلاین ارائه می کنند، تعداد فراوانی هم از این شرکت ها در هر محله ای وجود دارد که با جستجوی اینترنتی می توان اطلاعات تماس آن ها را پیدا کرد. بسیاری از این شرکت ها قیمت انجام خدمات را هم به صورت آنلاین و پیش از ارسال پیک به مشتری اعلام می کنند. از جمله شرکت های بزرگ فعال در این عرصه که در سراسر استانبول فعال هستند و خدمات اینترنتی ارائه می دهند می توان banabikurye.com، hdmotokurye.com، motokurye.com.tr، armut.com و صدها شرکت دیگر را نام برد. استفاده از اپ های مخصوص کوریه هم بسیار ساده است، به نحوی که با نصب اپ و تعریف آدرس می توان به سرعت به خدمات پیک دسترسی پیدا کرد. برخی از مشهورترین اپ های کوریه که برای اندروید و اپل در دسترس هستند عبارتند از kuryem، Tem Kurye و Banabikurye.
در طول دوران کرونا که باعث خروج کمتر مردم از خانه ها – به اجبار یا اختیار – شد، پیک موتوری از معدود مشاغلی بود که رونق قابل توجهی را تجربه کرد و تعداد اشخاص و شرکت های شاغل در این بخش، به دلیل افزایش تقاضا، افزایش یافتند. به طور کلی استخدام در این بازار به نسبت بسیار ساده است، به نحوی که داشتن یک گواهینامه اتومبیل یا موتورسیکلت (از نوع A2 یا B) کفایت می کند. درآمد پیک های موتوری کمابیش به اندازه حداقل حقوق ترکیه است. اما در سال های اخیر مدل جدیدی نیز رایج شده، که طبق آن، شرکت هایی که مایل به استخدام رسمی نیستند با شرکت های کوچکتری قرارداد می بندند که پیک های موتوری را به صورت نیمه-رسمی استخدام می کنند؛ یعنی فرد بیمه خود را خود پرداخت می کند و همچنین کلیه هزینه های موتور و سوخت و غیره برعهده اوست. این افراد حقوق نمی گیرند، و بر اساس تعداد بسته های تحویلی و سرعت تحویل آن ها درآمد دارند. درآمد این گروه از پیک های موتوری که تعدادشان رو به افزایش است، در صورت کار 13 تا 14 ساعته در روز می تواند به حدود 10 تا 12 هزار لیر در ماه برسد، که با کسر هزینه ها حدود 5 تا 6 هزار لیر برای آنان باقی خواهد ماند. و این در صورتی است که جریمه، تصادف و یا مریضی مانع کار نشود.
به طور کلی پیک های موتوری از عناصر جدایی ناپذیر و بی اندازه ضروری شهرها و متروپل های مدرن هستند و کمتر شهروندی از خدمات آنان بی نیاز است. شبکه پیک های موتوری استانبول، به عنوان یک ابرشهر عظیم، بسیار وسیع و قدرتمند و به نسبت کاراست. اما مشکلاتی نیز وجود دارد. برای مثال، برخی شرکت ها که به مشتری – در قبال اخذ وجه اضافه – قول تحویل بسیار سریع می دهند، در صورت حتی یک دقیقه دیرکرد پیک موتوری برای آن مسیر به او هیچ رقمی پرداخت نمی کنند. این موضوع، و همچنین قراردادی بودن بسیاری از این افراد، باعث شده که بعضا پیک های موتوری برای رسیدن به موقع به مقصد توجه چندانی به قوانین راهنمایی نداشته و در بسیاری موارد جان خود و دیگران را به خطر بیندازند؛ که این موضوع از شکایت های معمول مردم استانبول است.
مشکل دیگر، شرایط گاه ناعادلانه شرکت‌های بزرگ است. یک ماه پیش پیک‌های Getir اعتصاب کرده بودند و همین امروز هم، اعتراضات و اعتصاب پیک‌های Yemeksepeti وارد سومین روز خود شده است. رانندگان به پایین بودن پورسانت، بیمه ناقص و قوانین تبعیض آمیز معترض هستند.
