سازمان حقوق بشر ایران روز سهشنبه ۶ دی ۱۴۰۱ گزارشی منتشر کرد که در آن به ۱۰۰ معترض زندانی که با خطر اعدام روبرو هستند اشاره شده است. براساس این گزارش، دستکم ۱۱ نفر از این معترضان در دادگاه بدوی حکم اعدام گرفتهاند.
در این گزارش آمده بسیاری از این متهمان، دسترسی محدودی به کمکهای حقوقی و وکیل مدافع دارند. محمود امیری مقدم مدیر سازمان حقوق بشر ایران به خبرگزاری فرانسه گفت: «مقامات جمهوری اسلامی با صدور حکم اعدام و اجرای برخی از این احکام میخواهند مردم را به خانههایشان برگردانند».
امیری مقدم درباره اثرگذاری این استراتژی مرگبار توضیح داد: «این اقدام تا حدودی تأثیر دارد، اما آنچه ما به طور کلی مشاهده کردهایم خشم بیشتر مردم علیه مقامات است. درواقع استراتژی مقامات جمهوری اسلامی برای گسترش ترس از طریق اعدام شکست خورده است.»
به گزارش مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، از زمان آغاز اعتراضات سراسری ایران تاکنون بیش از ۵۰۰ معترض کشته شده و دو تن از معترضان بازداشتی (محسن شکاری و مجیدرضا رهنورد) نیز به اتهام «محاربه» اعدام شدهاند.
مقامات جمهوری اسلامی ازجمله رئیسجمهور، بر عدم مماشات با معترضانی که با نظام جمهوری اسلامی، دشمنی دارند تاکید کردهاند. ابراهیم رئیسی روز سهشنبه ششم دی ماه گفت: «آغوش ملت برای همه آنهایی که دچار فریب شدند باز است، اما ما به معاندین رحم نخواهیم کرد».
محمدتقی نقدعلی عضو هیئت رئیسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی اما فراتر رفت و روز یکشنبه چهارم دی ماه در جلسه علنی مجلس گفت: «از اعدام جوانی که فریب خورده گریزی نداریم، چون حکم شرعی و قانونی او اعدام است».
مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در گزارش پایان سال خود اعلام کرد تعداد اعدامهای انجامشده در ایران طی سال ۲۰۲۲، با ۸۸ درصد افزایش نسبت به سال گذشته، به دستکم ۵۶۵ مورد رسیده است. معاون حقوق بشر دبیرکل سازمان ملل هم در خرداد ماه سال جاری اعلام کرده بود ایران در سه ماهه نخست ۲۰۲۲، دستکم ۱۰۵ تن را اعدام کرده که نشاندهنده میانگین بیش از یک اعدام در روز است.
در حالیکه بیشتر کشورهای جهان مجازات اعدام را لغو کردهاند (ازجمله ترکیه از سال ۲۰۰۴)، در ایران چهار گروه عمده از جرائم وجود دارد که براساس قانون مجازات اسلامی ایران مشمول حکم اعدام میشود: قتل عمد، جرائم جنسی، ارتداد و در نهایت جرائمی همچون محاربه و افساد فیالارض که نظام اسلامی را تهدید کند.
براساس گزارشهای رسمی انتشاریافته توسط دولتها، در سالهای اخیر، کشورهای چین، ایران و عربستان بیش از دیگر کشورهای جهان جان انسانها را با اعدام گرفتهاند. این درحالی است که براساس گزارش نهادهای حقوق بشری، آمار رسمی انتشار یافته از سوی این کشورها همواره محل شک و تردید است و برخی از کشورها مانند کره شمالی نیز از اعلام آمار شفاف در رابطه با این جنایات سرباز میزنند.