هتل پنج ستاره تاریخی پرا پالاس (Pera palace) در قلب بی‌اوغلو، مشهورترین هتل استانبول و یکی از برترین هتل‌های جهان است. این ساختمان باشکوه پر رمز و راز حالا سوژه یک مینی سریال ۸ قسمتی است که نتفلیکس ترکیه منتشر کرده و بسیار محبوب شده است. به بهانه پخش سریال «نیمه شب در کاخ پرا» داستان این سریال و قصه هتل پرا پالاس را با هم مرور می‌کنیم.
داستان سریال
روزنامه‌نگار جوانی در زمان سفر می‌کند و به استانبول سال ۱۹۱۹ می‌رود. اما او تصادفاً روند طبیعی تاریخ را مختل کرده ایت و حالا باید فوراً برای جلوگیری از ترور آتاتورک ـ تروری که تهدیدی برای موجودیت ترکیه مدرن است ـ اقدام کند.
نتفیلکس سریال «نیمه‌شب در کاخ پرا» را بر اساس کتاب محبوبی از چارلز کینگ (البته خیلی نامحسوس) ساخته است. اگر کتاب را خوانده باشید، روایت غیرداستانی کینگ از قصه پر رمز و راز کاخ پرا بسیار سرگرم‌کننده است، اما خوانندگان کتاب خیلی زود متوجه می‌شوند که قصه سریال با کتاب متفاوت است و این شاید کمی توی ذوقشان بزند. اما برای آن‌هایی که فقط یک شب در این هتل-کاخ اسرار آمیز اقامت داشته‌اند، حس و حال سریال در روایت روح غنی کاخ پرا در قالب یک روایت «سفر در زمان» بسیار جذاب است.
بسیاری از ستارگان سرشناس ترکیه در این سریال نقش‌آفرینی کرده‌اند. نقش روزنامه‌نگار داستان یعنی «اسرا» را هازال کایا بازی می‌کند، تانسو بیچت نقش «احمد بی»، دستیار اسرا و دوست مدیر کاخ را برعهده دارد و نقش شخصیت «هالوت»، قاتل آتوتورک را هم صلاح الدین پاسالی ایفا کرده است.
برای اینکه چیز زیادی از داستان را لو ندهیم به همین بسنده می‌کنیم که اسرا به طور تصادفی به کاخ پرا در سال ۱۹۱۹ سفر می‌کند و به دلیل هویت اشتباهی، به طور غیرمستقیم مسئول قتل پریده می‌شود که به‌دست هالوت توطئه‌گر کشته شده است. پریده یک شخصیت تاریخی خیالی، دختر صاحب کاخ پرا است. این پریده است که باید آتاتورک را از یک سوء قصد نجات دهد. این داستان البته یک قصه خیالی نیست و واقعیت دارد؛ در کاخ پرا به آتاتورک سوءقصدی انجام شد که او از آن جان سالم به در برد و گلوله به ساعت جیبی‌اش اصابت کرد.
قصه سریال با قصه اسرا شکل خیالی به خود می‌گیرد؛ اسرا باید هویت پریده را که حالا کشته شده است را جعل کند. او باید نقش دختر رئیس یک خانواده قدرتمند را بازی کند و در عین حال سر از نقشه قتل پدر آینده مدرن ترکیه درآورد.
جزئیات تاریخی و فرهنگی
آن‌هایی که کتاب کینگ را خوانده‌اند خوب می‌دانند که برای نوشتن آن چقدر تحقیق شده و همه چیز با دقت مورد بررسی قرار گرفته است. کتاب تاریخچه تقریباً کاملی درباره مهمانان خاص هتل پرا پالاس ارائه می‌کند و به نقش این هتل نه تنها به عنوان ایستگاه پایانی قطار سریع‌السیر شرق، بلکه در قالب یکی از مهم‌ترین اماکن ابتدای قرن بیستم می‌پردازد.
اما در این سریال، تاریخ بیشتر یک پس‌زمینه است. کارگردانان امره شاهین و نیسان دا و همچنین بازیگران به ما بینندگان یابانجی (خارجی) این امکان را می‌دهند که به تصویر خود ترک‌ها از آن زمانه‌ی مهم در تاریخ این کشور نگاهی اجمالی داشته باشیم. می‌توان گفت تقریباً همیشه دیدن تاریخ از چشم مردم بومی منطقه‌ای که صاحب آن تاریخ است جالب‌تر است، زیرا آنها به جزئیات کوچک، رفتارها، رسومات و عادات گفتاری‌ای که ممکن است از توجه خارجی‌ها دور بماند، توجه دارند.
به عنوان مثال، شخصیتی در سریال وجود دارد به نام سونیا، او یک زن روس و ازجمله مهاجرانی است که پس از انقلاب بلشویکی در سال ۱۹۱۷ مجبور به فرار از روسیه شدند. او در پارا پالاس خدمتکار است و با احمد بیگ، در بارِ هتل می‌نشیند و مشروب می‌نوشد. حالا کاری به این نداریم که یک زن روس مهاجر چطوری می‌تواند زبان ترکی استانبولی را با این فصاحت صحبت کند!، اما سکانس گفتگوی عاشقانه سونیا و احمد بی، بیننده را بی‌اختیار یاد واقعیت امروزی هزاران مهاجر اوکراینی می‌اندازد که تازه از راه رسیده‌اند؛ اگر نخواهیم به میلیون‌ها مهاجر سوری فکر کنیم که از یک دهه پیش در ترکیه زندگی می‌کنند.
در سکانس دیگری در سریال، افسرهای انگلیسی مصطفی کمال (آتاتورک) را با منت به سر میزشان دعوت می‌کنند و ژنرال ترک به پیش‌خدمت می‌گوید «از طرف من از آنها تشکر کن، اما آنها در کشور من میهمان هستند. به ایشان بگو که آنها به میز ما تشریف بیاورند.» با تماشای این صحنه ممکن است به‌عنوان یک خارجی به این فکر کنید که ترکیه ـ چه با اشتیاق و چه اکراه ـ از گذشته هم میزبان مهمانان زیادی بوده است؛ درست مثل چیزی که از امروز ترکیه می‌دانیم.
وقتی اسرا را در هویت پریده تماشا می‌کنیم که مثل مارتی مک‌فلای (شخصیت فیلم بازگشت به آینده) خود را به آب و آتش می‌زد و توطئه‌گران را دنبال می‌کرد و در تقلا است که تاریخ و در واقع ترکیه را نجات دهد، می‌توان گفت شاید کارگردانان این سریال می‌خواهند نشان دهند که ترکیه همیشه به دنبال هویت خودش بوده و به‌نوعی همیشه – چه تصادفی و چه غیرتصادفی – از بیرون و درون تهدید می‌شده است.
بنابراین، اگر در فکر انتخاب یک سریال خوب ترکیه‌ای هستید که از سریال‌های ۱۰۰۰ قسمتی عامیانه ترکی متفاوت باشد، به «نیمه‌شب در کاخ پرا» فرصتی بدهید. شاید در ابتدا، فرم «سفر در زمان» به عنوان یک ویژگی نچسب و مستعمل توی ذوقتان بزند، اما در نهایت می‌بینید که این سریال با انتخاب درست بازیگران، بخشی از جالب‌ترین فصل تاریخ ترکیه مدرن را برایتان روشن و امکان نگاهی اجمالی به آن را فراهم می‌کند. این داستان به ما خاطر نشان می‌کند که تاریخ همیشه درحال بازنویسی و بازآفرینی است و در حین مسیر سرگرمتان هم می‌کند.
تاریخچه هتل پرا پلاس
هتل پرا پالاس تلاقی زندگی مدرن و افسون عصر طلایی است. این هتل که درپس‌‌زمینه‌اش زیبا‌یی‌هایی از سبک آرت نوو (Art-nouveau) سوسو می‌زند، هتلی تاریخی و مجلل در قلب زیباترین شهر ترکیه است. این گوشه‌ی خلوت در گذشته‌ای با بیش از یک قرن قدمت، در موقعیتی واقع شده که به تمام منظره‌های شهر دید دارد. این‌جا محل وقوع بعضی از برجسته‌ترین داستان‌های تاریخ بوده است. پرا پالاس در سراسر دوران سلطنت سه سلطان عثمانی، سقوط امپراتوری عثمانی و بعد هم ظهور جمهوری ترکیه جدید پابرجا بوده است.
معماری پرا پالاس
بنای پرا پالاس در سال ۱۸۹۲ کلنگ خورد و از سال ۱۸۹۵ تبدیل به جذاب‌ترین محلی شد که شرق‌شناسان و کاشفان اروپایی و آمریکایی به آن سفر می‌کردند. این مسافران با قطار سریع‌السیر شرق در سال ۱۸۸۳ به‌دست کمپانی واگنز لیست ساخته شده بود به این مکان می‌آمدند. درحقیقت پرا پالای به ایستگاه پایانی خط قطار معروف بود. نمای خارجی استثنایی نئوکلاسیک و سالن رقص داخلی این هتل با نظارت معمار مشهور الکساندر والوری (معمار هتل)، طراحی شده است.
اروپای کوچک
اعتبار پیشرو بودن هتل پرا پالاس که اولین هتل مدرن دارای برق در استانبول در اواخر دوره‌ی عثمانی بود، با ساخت آسانسور در این هتل بار دیگر تثبیت شد. مهمانان مشهوری مانند ژاژا گابور و ارنست همینگوی می‌توانستند با کمک پسری که مسئول آسانسور بود، از سوار شدن بر این قفس بالارونده تا اتاق خود لذت ببرند. آگاتا کریستی، رمان‌نویس سرشناس داستان‌های جنایی، یکی از اتاق‌های هتل (شماره ۴۱۱) را خیلی دوست داشت و اکنون این اتاق به نام اوست.
این هتل که هزاران قصه را در اتاق‌ها، زیر سقف‌های بلندش، راهروها، مناظر و حتی دیوارهایش جا داده در طی سالیان سال خانه‌ی خاطراتی از دوران‌های طولانی و زیبایی بوده است. پرا پالاس در محله‌ی زیبایش در قلب استانبول از مهمانانش پذیرایی کرده است و روزگاری حتی به آن «اروپای کوچک» می‌گفتند.
اتاق ۱۰۱ در هتل پرا پالاس موزه است؛ موزه‌ای که خاطرات مصطفی کمال (اتاتورک) را زنده نگه می‌دارد و اتاق محبوب او بوده است. او از دسامبر ۱۹۱۵ تا اکتبر ۱۹۱۷ چندین بار در این اتاق اقامت کرده است. در صدمین سالگرد تولد آتاتورک این اتاق تبدیل به موزه شد، جایی که اشیا شخصی مورد علاقه‌ی او مثل صندلی‌های آبنوس، فرش‌های شرقی و سجاده کمیاب ابریشمی سیاهش به نمایش گذاشته شده‌اند.
مهمانان مشهور پرا پالاس
همانطور که خواندید، آگاتا کریستی در بین سال‌های ۱۹۲۶ تا ۱۹۳۲ چند بار مهمان پرا پالاس بوده است و همیشه هم در اتاق ۴۱۱ اقامت داشته. گفته می‌شود که او رمان معروف خود به نام «قتل در قطار سریع السیر شرق» را در همین اتاق نوشته است و در طول یازده روزی که گم شده بود و از او خبری نداشتند در همین اتاق اقامت داشت. مصطفی کمال آتاتورک، پدر ترکیه‌ی مدرن، در سوئیت ۱۰۱ اقامت داشت. ارنست همینگوی رمان‌نویس بزرگ امریکایی هم پس از جنگ جهانی اول، زمانی که خبرنگار بود، مدتی ساکن این هتل بوده. نام‌های سرشناس دیگر در میان مهمانان این هتل عبارتند از: ایسمت اینونو، جلال بایار، ادوارد هشتم، ملکه الیزابت دوم، فرانتس جوزف امپراتور اتریش-مجارستان، رضاشاه پهلوی، جوسیپ بروز تیتو رئیس جمهور یوگسلاوی، ژنرال فرانتس فون پاپن، ژاژا گابور، گرتا گاربو ستاره‌ی معروف سوئدی هالیوود که امروزه یک سری خدمات زیبایی با نام او به مهمانای هتل ارائه می‌شود، سارا برنهارت، آلفرد هیچکاک، پیر لوتی، ژاکلین کندی، نینت دو والوا، ماتا هاری، سیسرو و میکیس تئودوراکیس.
هتل پرا پالاس، امروز
این هتل پنج ستاره در منطقه‌ای به همین نام یعنی پرا، در استانبول واقع است و از نزدیک‌ترین ایستگاه مترو می‌توان به مراکز خرید دسترسی داشت. این هتل دارای امکاناتی مثل مجموعه‌ی آبی، باشگاه ورزشی، رستوران‌های مختلف، سالن‌های جلسات و یک سالن رقص با ظرفیت ۲۲۰ نفر است که امروز برای مجالس عروسی هم اجاره می‌شود. سالن‌های جلسات در این مجموعه سالن‌های مجللی مجهز به بهترین سیستم‌های صوتی و تصویری هستند که می‌توانند میزبان جلسات افرادی باشند که به قصد کار و کنفرانس به استانبول سفر می‌کنند. باشگاه مجموعه مجهز به جدیدترین دستگاه‌های ورزشی و مربیان حرفه‌ای است. این هتل برای معلولین مناسب‌سازی شده و دارای ۱۱۵ اتاق با امکانات متفاوت و البته قیمت‌های متفاوت است. این اتاق‌ها از ۳۰ متر تا ۵۰ متر با یک تا سه تخت هستند و هرکدام مناظر متفاوتی از شهر را پیش روی مهمانان می‌گذارند.
در استانبول امروز، هزاران هتل و اقامتگاه کوچک و بزرگ و مجلل وجود دارد. اما پرا پالاس همچنان، نگین هتل‌های استانبول و پرقصه‌ترین اقامتگاه ترکیه است
