مالت؛ سرزمین شوالیه های مدیترانه

غزاله کابلی (ازجمله) جمهوری مالت در جنوب اروپا و در میان آب‌های دریای مدیترانه به لطف طبیعت شگفت­انگیز، زندگی شبانه پر­جنب­و­جوش، غذاهای عالی، مردم مهربان و سواحل زیبایش سرشار از تجربه کردنی‌ها و گفتنی‌ها است. در جریان باشید که در تابستان دمای هوا – حتی در سایه- به بالای سی درجه می رسد؛ اما اگر این روزها به این جزیره کوچک سفر کنید می‌توانید بهار زودهنگامش را به حد کمال تجربه کنید.

به گزارش روزنامه حریت، جمهوری مالت (یا مالتا)، با مساحت کل ۳۱۶ کیلومتر مربع، از پنج جزیره تشکیل شده که سه جزیره مسکونی هستند. ویژگی خاص مالت، گذشته از زیبایی­های طبیعی این است که این کشور بالاترین تعداد میراث فرهنگی و تاریخی را در هر کیلومتر مربع در جهان دارد. در حقیقت تمامی پایتخت کشور، شهر والِتا (Valletta) و بندرگاهش یک­جا در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. تا حرف پایتخت داغ است این را هم بدانید که والتا با ۵۰۰ متر عرض و یک و نیم کیلومتر طول، کوچک ترین پایتخت اروپاست. رابطه مالت با ترک ها هم از اهمیت بسیاری برخوردار است و شاید بتوان گفت فروپاشی امپراطوری عثمانی از این کشور آغاز شد.

مالت صحنه وقوع بسیاری از رویدادهای تاریخی مشترک با ترکیه است. در طول تاریخ جوامع مختلفی از یونانی و رومی گرفته تا عرب، در این جزیره زیسته اند اما شاید مهم ترین ساکنان آن را بتوان سنت­پل و شوالیه­هایش دانست. شوالیه­ها را از خاندان­های اشرافی دستچین و در مالت مستقر می کردند که جلوی پیشرفت ترکان عثمانی در منطقه مدیترانه گرفته شود. البته شوالیه­ها همیشه محبوبیت داشتند، اما اوج شهرتشان در جریان محاصره مالت توسط دولت عثمانی در ۱۵۶۵ میلادی به دست آمد. عثمانی­ها به دلیل موقعیت استراتژیک و حساس مالت در پی اشغال این جزیره بودند اما شوالیه ها توانستند با موفقیت از سرزمینشان دفاع کنند. این شکست، در زمان سلطان سلیمانی قانونی، پایانی بود بر افسانه شکست­ناپذیری ترکان عثمانی. این واقعه آن­قدر مهم است که مردم مالت امروزه هم روز هشتم سپتامبر، روز شکست حصر، را به عنوان عید پیروزی جشن می گیرند.

رانندگی از طرف چپ جاده

­پس از سپری شدن دوران شوالیه­ها، مالت در سال 1800 داوطلبانه به تحت­الحمایگی انگلستان در­آمد و تا 1964 جزوی از قلمرو این کشور بود. طبیعی است که به همین دلیل در طی جنگ جهانی دوم آلمان و ایتالیا مالت را از بمباران بی­ نصیب نگذاشتند. جمهوری مالت امروزه کشوریست مستقل، اما هنوز رد­پا و نفوذ انگلستان در آن به وضوح دیده می شود؛ از جمله در مظاهری مانند رانندگی از طرف چپ جاده، باجه­های قرمز تلفن و پریز­های برق کشور. نود­ و هشت درصد جمعیت مالت مسیحی کاتولیک هستند، آن هم کاتولیک متعصب، که در نتیجه قوانین سفت و سختی بر کشور حاکم شده. طلاق در مالت تا سال 2011 غیر­قانونی بود. علاوه­ بر­این، مالتی ها خیلی از وصلت با ملت­های دیگر خوششان نمی­آید. از همین روست که بسیاری از خاندان­های مالتی شجره و تاریخ غنی­ای دارند.

شهری پر از رنگ

کلیسای جامع یوحنای قدیس (سنت­جان)، که بین سال­های 1572 و 1577 بنا شده، اولین و شکوهمند­ترین بناییست که شوالیه­ها در مالت ساخته اند. این کلیسا با بلوک­های مرمرینی که کفش را پوشانده و شامل پیام­هایی با موضوع مرگ است، تزیینات دیواریش با توهمات بصری، دکوراسیون داخلی متناسب با ابعادش، و همچنین برخی از مهم­ترین آثار نقاش شهر کاراواجیو کاملا ارزش بازدید دارد. یکی از شاهکار­های کاراواجیو که در این مکان قرار دارد، یعنی تابلوی “سر­بریدن یحیای تعمید­دهنده” تنها اثر امضا­دار این هنرمند به شمار می­ رود. در مالت مکان­های بسیاری مانند کلیسای جامع یوحنای قدیس قرار دارد که بدون دیدن آن­ها نباید از این کشور بازگشت.

یکی دیگر از این دیدنی­ها شهر کوچک ماهیگیری مارساکلوگ Marsaxlokk است. کلمه Marsa یعنی بندر و xlokk یعنی جنوب شرقی – و این­جا هم بندر ماهیگیری جنوب شرقی کشور است. این شهر پر است از قایق­های رنگی، بازار ماهی و کافه­ها و رستوران­های با­صفا. علاوه بر این­ها این شهر و حومه­اش اولین مکان پیاده شدن و استقرار سربازان عثمانی در زمان حصر بزرگ مالت بوده است. نماد شهر قایق­های ماهیگیری سنتی رنگارنگی است که به آن “لوتزو” Luzzu می گویند.

طبق سنتی که از زمان فنیقیان باقی مانده، هر لوتزو یک جفت چشم دارد (چشم اوزیریس). مالتی­ها اعتقاد دارند که این چشم­ها ماهیگیران را از گزند ارواح خبیثه محافظت می کنند. می توانید طعم ماهی­هایی را که این قایق ها صید می کنند در رستوران­های شهر بچشید. مقصد بعدیتان باید شهر آرام مدینا (Mdina)، اولین پایتخت مالت و قلب این کشور باشد. از آن­جا که مدینا هزاران سال تاریخ دارد و معماریش در طول سده­ها هیچ عوض نشده، به محض گذشتن از دروازه­های شهر، روح قرون وسطا هر مسافری را در خود غوطه­ور می سازد. قرن­هاست که خاندان­های اشرافی و ثروتمند بی ­سروصدا و بی­هیاهو در این شهر زیسته اند؛ همین است که مدینا به “شهر خاموش” معروف است. حدود 400 خانواده در این­جا زندگی می کنند، و خبری هم از وسایل نقلیه موتوری نیست – ساکنان مدینا فقط درشکه دارند. شهر دو دروازه دارد. دروازه مدینا برای استفاده اشراف بوده، و دروازه یونانی برای عبور و مرور بردگان. از همان دروازه مدینا، با معماری سبک باروک اش، می توان فهمید که داخل شهر باید انتظار دیدن چه چیزهایی را داشته باشیم.

دومین جزیره مسکونی کشور از حیث مساحت، جزیره گوزو Gozo است، که جاییست ساکت­تر، کوچک­تر و منزوی­تر از جزیره مالت، با جمعیتی حدود 32 هزار نفر. با این حال، این منطقه با انفجار­­های جمعیتی بیگانه نیست، علی الخصوص در تابستان­ها و توسط توریست­هایی که این­جا را به بقیه نقاط کشور ترجیح می دهند. دلیلش هم این است که جذاب­ترین مکان­های شنا و غواصی و بهترین غذاهای محلی و زیبایی­های تاریخی و طبیعی کشور را همین­جا می توان پیدا کرد. تنها راه رسیدن به گوزو از طریق کشتی است که از دو مبداً به این جا می رسد. بهترین راه گشت و گذار در جزیره هم اجاره ماشین است؛ و راه های دیگر عبارتند از موتورگازی، وسایل نقلیه فانتزی مانند ATV، اسکوتر، اتومبیل های با راننده، اتوبوس های بدون ایستگاه، دوچرخه و موارد دیگر. طاق “پنجره لاجوردی” یا Azure Window که در این جزیره قرار داشت و به خاطر صحنه ازدواج خان داتراکی و خالیصی در سریال بازی تاج و تخت بسیار معروف بود، شوربختانه چند سال قبل به دلیل فرسایش فرو ریخت – اما همچنان توصیه می کنیم از آن منطقه بازدید کنید، که ناحیه ایست پر از اشکال غیرعادی زمین و صخره های عظیم و عجیب.

از میان نقاط دیگری که باید ببینید می توان شهر و قلعه ویکتوریا، بازیلیکای تا پینو، مزارع نمکی مارسالفورن، غار میکستا و معابد گانتیجا را نام برد. گانتیجا، که از سنگ های عظیم ساخته شده، بازدیدگاه بسیار مهمی برای درک تاریخ بشری به شمار می آید. اگر در فصل تابستان گذارتان به اینجا افتاد در مرداب آبی، که شگفتی­ای طبیعی در جزیره کومینو بین گوزو و مالت است شنا کنید و اگر تابستان نبود، از عکاسی غافل نشوید.

شبیه اروپایی ها، اما متفاوت

مالتی ها هم مثل بقیه مردم مدیترانه­ای خونگرم و شاد هستند. وقتی سوالی ازشان می کنید، حرفتان را بفهمند یا نه، سعی می کنند  کمکتان کنند – حتی اگر با ایما و اشاره باشد. در مالت، طبق قانون، رانندگی از سمت چپ جاده است اما خیلی به این قانون اعتباری نیست. در فصل تابستان، راننده­ها اصولا در هر طرف جاده که سایه باشد رانندگی می کنند. مثل ما ترک­ها، مالتی­ها هم عاشق برپا کردن منقل­های خانوادگی لب دریا هستند. و اگر گذرتان به بقالی افتاد، آماده باشید که کلی معطل شوید. می پرسید چرا؟ اگر مغازه­­دار هوس کند با مشتری گپ بزند و درد­دل کند کاری ندارد که صف پشت سر او چقدر طولانی باشد. این جزیره دو زبان رسمی دارد: انگلیسی و مالتی. زبان مالتی مخلوطیست از عربی، ایتالیایی، سیسیلی و انگلیسی که آوای عجیب و جالبی دارد – تنها زبان سامی­ای که با الفبای سی حرفی و به خط لاتین نوشته می­شود.

ساحل­ها و پلاژهای معروف

مالت برای علاقه­مندان به فعالیت­های تابستانی جای دلپذیری است. این کشور کوچک پر است از ساحل و پلاژ، هر­چند که اکثرشان شلوغند. تا فرا بن (نقطه قورا)، خلیج آرمیر و ارتش کوچک، خلیج اینجنا، خلیج بهشت، تالاب آبی، استخر پیتر، خلیج ایمیباخ، خلیج ملیکا، گادیرا، خلیج طلایی و گاجن توفیخا از معروف ترین سواحل این کشور هستند.

 تفریح “بی حد و حصر”

به رغم کوچک بودن مالت، این کشور زندگی شبانه بسیار فعالی دارد و توریست­ها هم از امکانات تفریحی بی­ حد و حصر این جزیره کمال استفاده را می برند. قلب تفریح و سرگرمی جزیره، منطقه پاسویل است. رخی از معروف‌ترین مکان‌های تفریح شبانه این منطقه عبارتند از The Havana Club، BarCelona Lounge، Hugo’s، The Bar Native، The Footloose. “خوب، اگر خانوادگی رفتیم، بچه­ها را چه کنیم؟” در این صورت توصیه می کنیم مرکز علمی Esplora، مرکزی برای نمایشگاه‌های علمی و فناوری کاربردی با برنامه‌های تئاتر آموزشی، دهکده Popeye، آکواریوم ملی مالتا، و  پارک تفریحی پلی موبیل مالت را از نظر دور نداشته باشید؛ مکان­هایی زیبا که کودکان می توانند در آن­ها تا دلشان می خواهند تفریح کنند.

مالت در زمان پاندمی

با ویزای شنگن می توانید به مالت سفر کنید، فقط باید در مرز گواهی واکسن خود را ارائه دهید. رستوران­ها، کافه­ها و موزه­ها بازند ولی استفاده از ماسک همه جا اجباریست.

لوکیشن فیلم

مالت با این که کشور کوچکیست، لوکیشن فیلم­ها و سریال­های فراوانی بوده. گذشته از بازی تاج و تخت، فیلم­های فراوان دیگری هم در مالت فیلمبرداری شده اند، که از بین آن­ها “پاپای” اندکی معروف­تر است. دلیل معروفیت بیشتر پاپای این است که محل­های فیلمبرداری پاپای همچنان سرپا هستند. اگر با خانواده و بچه­ها سفر کرده­اید، حتما دهکده پاپای را در صدر فهرست بازدیدهایتان بگذارید.

بهشت شیرینی

یکی از غذاهای خیابانی ارزان قیمت مالت شیرینی­ایست به نام پاستیتز که داخلش با پنیر ریکوتا پر شده. می شود گفت که پاستیتز نسخه مالتی بویوز ازمیری است. علاوه بر این دسرهایی از قبیل فطیرا، Hobz Bizzejt، قسطات، بیگیا و کانولی از محبوب­ترین غذاهای خیابانی به شمار می­روند. محبوب­ترین غذای مالت هم ماهی نیست، خورشت خرگوش است. اگر گذارتان به مالت افتاد لامپوکی را هم امتحان کنید که یک نوع تارت ماهی است و کاپوناتا با سبزیجات را هم از دست ندهید.