در تقویم رسمی ترکیه علاوه بر اعیاد و تعطیلات مذهبی، چهار عید ملی وجود دارد که اهمیت فراوانی برای تمام اقشار جامعه دارند. اما روز 23 آوریل (به تقویم ترکی، 23 نیسان)، جدای از جنبه ملیش، عیدیست که بچهها برای فرارسیدنش روزشماری می کنند. بیش از صد سال است که این روز برای بزرگترها نمادی از غرور ملی و برای بچهها روزی پر از شادی و تفریح به حساب می آید: روز حاکمیت ملی و عید کودکان.
صدودو سال پیش، در 23 آوریل 1920 و در میانه جنگهای استقلال، مجلس کبیر ترکیه در آنکارا تشکیل شد. در آن زمان هنوز سلطنت عثمانی برپا بود و سلطان محمد ششم در استانبول حکومت می کرد. در همین زمان بود که مصطفی کمال آتاتورک و چند تن از متفقین وفادارش، از جمله عصمت اینونو، تصمیم گرفتند دولت جدیدی را در آنکارا تشکیل دهند. پس از تلاشهای فراوان، تشکیل مجلس ملی در دستورکار آنها قرار گرفت و در مارس 1920 این تصمیم علنی شد. پس از آن بیش از 100 نماینده پارلمان عثمانی از استانبول به آنکارا گریختند و با 190 نماینده دیگری که گروه مقاومت ملی از سراسر کشور انتخاب کرده بود مجلس ملی کبیر ترکیه را در روز 23 آوریل 1920 افتتاح کردند، و اولین سخنران مجلس هم آتاتورک بود. همین مجلس بود که به سرعت تشکیل دولت موقت آنکارا را اعلام، مصطفی کمال آتاتورک را به عنوان رییسجمهور انتخاب و پایان سلطنت عثمانی را اعلام کرد و در واقع عامل موفقیت جنگهای استقلال و اصلاحات موردنظر آتاتورک شد. از یک سال بعد، روز 23 آوریل به عنوان عید حاکمیت ملی اعلام شد و تا امروز هم جشن گرفته میشود و تعطیل رسمی است.
علاوه بر این مناسبت مهم، در سال 1927 انجمن حمایت اطفال Himaye-i Etfal که بعدها بنگاه حمایت از کودکان نام گرفت، روز 23 آوریل را روز کودکان نامگذاری کرد. به این ترتیب، ترکیه اولین کشور جهان شد که رسما روز کودک را به عنوان تعطیل رسمی اعلام کرده است. این دو مناسبت در سال 1981 با هم ادغام شدند و از آن زمان روز 23 آوریل “روز حاکمیت ملی و عید کودکان” اعلام شد.
کشور ترکیه امروز جمعیت جوانی دارد. طبق گزارش انستیتوی آمار ترکیه، در پایان سال 2021 از جمعیت بیش از 84 و نیم میلیونی ترکیه، بیش از بیست و دو میلیون و هفتصد هزار نفر کودک بودهاند که به این ترتیب بالغ بر 26 و نه دهم درصد از جمعیت ترکیه را کودکان تشکیل میدهند. با توجه به این آمار، کشور ترکیه بالاترین درصد جمعیتی کودکان را در اروپا دارد که میانگین درصد کودکان در 27 کشور آن، 2/18 درصد بیشتر نیست. توزیع جمعیتی پسران و دختران در ترکیه کمابیش یکسان است، به نحوی که 3/51 درصد کودکان ترکیه را پسران و 7/48 درصد آن را دختران تشکیل میدهند. با توجه به جوان بودن جمعیت ترکیه، کودکان از اهمیت خاصی در این کشور برخوردارند و برنامههای آموزشی و تفریحی مرتبط به کودکان همواره در این کشور از اولویتهای مردم و دولت محسوب میشود – و اوج نمود اهمیت کودکان در ترکیه، روز بیست و سوم آوریل است.
مراسم روز 23 آوریل، مخصوصا برای بچهها، بسیار مفصل و مفرح است. با توجه به هوای خوب ماه آوریل معمولا جشنهای این روز در هوای آزاد برگزار می شود. معمولا مدارس برای گرامیداشت این روز برنامههای یک هفتهای تدارک می بینند که شامل جشن و ورزش و تفریح است. بسیاری از برنامههای ورزشی و تفریحی 23 آوریل در ورزشگاهها و استادیومهای بزرگ و برای گروه کثیری از کودکان اجرا می شود. بچهها معمولا برای این عید کلاسهای درسیشان را با کاغذ رنگی، پرچم، بادکنک و کاردستی تزیین می کنند. آنیت کبیر، آرامگاه آتاتورک، هم در این روز مورد بازدید سیاستمداران و کودکان و خانوادهها قرار می گیرد. علاوه بر این برنامههایی بین المللی با حضور بچههای بیش از پنجاه کشور جهان به مناسبت روز کودک در ترکیه برگزار میشود.
از رسم های جالب روز 23 آوریل نقش عوض کردن سیاستمداران با کودکان است. در این روز نمایندگان بچه ها جای خود را با مقامات دولتی رده بالا برای چند ساعتی عوض میکنند. رییسجمهور، وزرا، استانداران و شهرداران در این روز دفتر خود را در اختیار نمایندگان کودکان قرار می دهند که بچه ها برای مدتی حس مسوولیت و نشستن پشت میز مقامات عالیرتبه را تجربه کنند. علاوه بر این در این عید نمایندگان کودکان در مجلس کبیر ملی در آنکارا حاضر شده و یک جلسه تشریفاتی پارلمان توسط بچهها و به ریاست آنها برگزار می شود؛ جلسهای که در آن مسائل مربوط به بچهها مطرح میشود.
