روز ۹ اوت (آگوست) مصادف با ۱۸ مرداد ماه به عنوان روز جهانی مردم بومی شناخته می شود.
مردم بومی اغلب به بخشی از جوامع بشری گفته می‌شود که هنوز بر پایه دانش و سبک زندگی سنتی، حرکت می‌کنند. در این جوامع فرایند رشد و توسعه نسبت به جوامع دیگر کندتر پیش می رود زیرا، جوامع بومی بر اساس تجربیات و دانش سنتی خود طبق نیازمندیهای جامعه شان راه توسعه را پیش میگیرند.به خاطر توجه خاص جوامع بومی به منابع طبیعی، مجامع علمی جهان، امروزه توجه بیشتری به دانش بومی نشان دهند.
در اولین نشست گروه بین المللی کار برای حل مشکلات مردم بومی در سال ۱۹۸۲ در سازمان ملل متحد، نهم آگوست به نام روز بین المللی جوامع بومی جهان نام‌گذاری شد. این روز در کشورهای مختلف جهان گرامی داشته می‌شود.
با اینکه هر ساله ۹ آگوست به عنوان «روز جهانی جوامع بومی» گرامی داشته می‌شود اما بومیان برخی از کشورها به‌رغم تلاش و کوشش فراوان در طول تاریخ برای زنده نگه داشتن ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی خود، همچنان با مشکلات بسیاری روبرو هستند.
جوامع بومی با ۶.۲ درصد جمعیت کل جهان
براساس آمار سازمان ملل متحد، هم اکنون در۹۰ کشور جهان در مجموع ۴۷۶ میلیون بومی یعنی ۶.۲ درصد جمعیت کل جهان زندگی می‌کند. با این حال ۱۵ درصد فقرا در سراسر جهان را بومیان تشکیل می‌دهند.
جمعیت بومی جهان دارای پنج هزار فرهنگ متفاوت بوده و همچنین صاحبان اصلی اکثر۷ هزار زبان زنده دنیا نیز به شمار می‌روند.
طی دهه‌های گذشته، بسیاری از جمعیت بومی جهان از مناطق سنتی زندگی خود رانده شده‌اند. فرهنگ و زبان آنها مورد تحقیر قرار گرفته و از فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی منع شده‌اند.
طی سالهای اخیر برخی از کشورها تلاش‌ها برای ادغام و افزایش مشارکت جمعیت بومی در فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را آغاز کرده‌اند.
فقر نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که جمعیت بومی جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
براساس آمار سازمان ملل ۸۶ درصد از جمعیت بومی جهان در مشاغل غیررسمی فعالیت و امرار معاش می‌کنند. این میزان برای جمعیت غیربومی جهانی در حدود ۶۶ درصد است.
همچنین ۴۷ درصد از کل مردم بومی جهان بی سواد هستند که این میزان برای مردم غیر بومی جهان در حدود ۱۷ درصد است. تفاوت میان درصد زنان آموزش ندیده بومی و غیربومی از این میزان نیز بیشتر است.
بنا به اعلام گروه بین‌المللی کار، مردم بومی ۸۸ درصد از جمعیت گرینلند، ۸۰ درصد جمعیت پولینزیای فرانسه، ۴۸ درصد بولیوی، ۴۳.۸ درصد گواتمالا و ۳۶ درصد جمعیت نپال را تشکیل می‌دهند.
چین با ۱۱۲ میلیون نفر، میزبان بیشترین شمار جمعیت بومی در میان کشورهای جهان است. پس از چین هند با ۱۰۴ میلیون و اندونزی با ۶۰ میلیون نفر در رده‌های بعدی دارای بیشترین جمعیت بومی هستند.
جوامع بومی با ۸۰ در صد از کل تنوع زیستی جهان
تخمین زده می‌شود مناطقی که جوامع بومی در آن زندگی می‌کنند، ۸۰ در صد از کل تنوع زیستی جهان را تشکیل دهد.
براساس مقاله‌ای در مجله «Cultural Survival»، یازده درصد از جنگل‌ها در سراسر جهان تحت حفاظت جوامع بومی قرار دارد و این جنگل‌ها میزان زیادی از کربن زمین را در خود نگه‌داری می‌کنند.
طبق آمار صندوق حیات وحش جهان، ۹۵ درصد از ۲۰۰ منطقه‌ای که از لحاظ تنوع زیستی تحت خطر قرار دارند، متعلق به جوامع بومی است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۷ اعلامیه حقوق جوامع بومی که نقطه عطفی در خصوص همکاری و همبستگی میان جوامع بومی و دولت‌های عضو این شورا است را به تصویب رساند.
